Het snoeien van hoogstambomen is bij uitstek een praktijkvak. Dat kun je het beste leren door het vaak en lang te doen, onder begeleiding van een ervaren hoogstamsnoeier. Helaas verdween het vak van hoogstamsnoeier al na de jaren zestig, toen meer dan 90% van de hoogstambomen gerooid werd. Daarna werd er bijna alleen nog maar fruitteelt bedreven met laagstammen en spillen. Dat betekent dat ook de kennisontwikkeling en -overdracht vrij abrupt stopte. In de jaren tachtig ontstond nieuwe belangstelling voor hoogstamboomgaarden, vooral vanuit landschappelijk oogpunt. De provinciale stichtingen landschapsbeheer waren hierbij de belangrijkste stimulerende organisaties.

Sinds die tijd is er het nodige aan snoeiboeken en cursusmappen verschenen. Die heb ik ook allemaal bestudeerd en het nodige aan cursussen gevolgd. Maar pas nadat ik begeleiding had gekregen van een ervaren professionele hoogstamsnoeier, kwam ik erachter dat de bestaande kennis veel te algemeen en theoretisch is. De oude praktische kennis van vroeger is blijkbaar niet gevonden of gebruikt in de boeken en mappen. Veel cursussen werken met die beperkte praktische kennis, en worden vaak gegeven door snoeiers en docenten die hobbymatig met het vak bezig zijn. Daarnaast ben ik er in contacten met diverse snoeiers achter gekomen dat veel van hen zich één bepaald systeem van snoeien hebben aangeleerd in de loop van de tijd. Daardoor verliepen discussies over het snoeien vaak moeizaam, omdat het al snel in de tegenstelling van goed-fout terecht kwam. Methodes zijn echter niet goed of fout, maar belangrijk is om duidelijk te krijgen en ook uit te kunnen leggen waarom je op een bepaalde manier snoeit en dat duidelijk wordt wat het effect is van het snoeien en waar je naar toe wilt werken.

Een goede ervaren hoogstamsnoeier worden, kost meerdere jaren en heel veel snoeien. Dat is echter niet nodig voor eigenaren van hoogstambomen of voor vrijwilligers bij hoogstambrigades. Wel is het belangrijk om hen wel zoveel mogelijk praktische kennis te laten opdoen samen met een ervaren hoogstamsnoeier. Die moet duidelijk de belangrijke principes kunnen uitleggen bij het snoeien van zowel jonge als oude bomen, van verschillende fruitsoorten. Hij/zij moet ook praktische tips geven over hoe makkelijk en veilig te snoeien in hoogstambomen. In het algemeen is er bijv. veel te weinig aandacht voor het laddergebruik bij hoogstamsnoei, terwijl het laddergebruik voor mij de basis is van het werken in een hoogstamboom, zowel bij snoei als pluk. Over laddergebruik kun je meer lezen op de volgende pagina.